महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा नेपाली साहित्यका बहुआयामिक प्रत्तिभा सम्पन्न धरोहर-सुमल कुमार गुरुङ
Posted on December 3, 2023 | by admin
नेपाली साहित्यका बहुआयामिक प्रत्तिभा सम्पन्न धरोहर, बुवा तिलमाधव देवकोटा र आमा अमरराज्य लक्ष्मी देवीको कोखबाट धोबिधारा, काठमाडौमा सन १९०९, १३ नोभेम्बरको दिन, लक्ष्मी पूजाको दिनमा जन्मेका थिए । केवल ५० […]
मदन पुरस्कार ‘घटिया’ किन ?
Posted on September 27, 2023 | by admin
– पंकज चौधरी ( नेपालका राणा शासक श्री ३ चन्द्र शमसेरले लाखौं नेपाली युवालाई जर्बजस्ती विश्वयुद्धमा लड्न पठाएका थिए । गाउँमा गल्लावाल पठाएर जनजाती युवालाई जर्बजस्ती भर्ती गरेर युद्धमा पठाइयो […]
याक्थुङ पहिचान र कुवाना कुजाका सुब्बाहरु- कृष्णकुमार हेम्ब्या
Posted on June 26, 2023 | by admin
अरुले जवरजस्ति लिम्बू भनेर चिनिएका सावायेत्हाङका सन्तान याकथुङ लाजेबासीहरु ‘याक्थुङ’हुन । याक्थुङ हुनुमा उनिहरुका आफ्नै मौलिक भाषा, लिपि, खानपान, भेषभूषा, आर्थिक, सामाजिक, संस्कृतिक जीवन दृष्टिहरु छन । हाम्रो पुर्खाहरुको जरा […]
को लेखक, कस्तो लेखक ?-डा. गोविन्दराज भट्टराई
Posted on March 21, 2021 | by admin
डा. गोविन्दराज भट्टराई२०७७ चैत ८ गते ६:३१ सिर्जनात्मक लेखन भनेको कुनै लेखनको प्रकृति होइन । यो लेखनको सारतत्त्व र मुटु होस । यो सिर्जनाको अन्तिम स्वरूप पनि हो । सिर्जना […]
पहिचान, भाषा र मधेस-कृष्ण धरावासी
Posted on June 2, 2020 | by Admin
अमेरिका पुगेपछि मैले मातृभाषाको महत्त्व पहिलोपल्ट अनुभव गरेँ । नेपालमा जनजाति, आदिवासी र मधेसीहरूले मातृभाषाबारे सधैँ गर्ने बहसको घनत्व महसुस गरेँ । जब मैले त्यहाँ जानेको भाषामा आफ्ना कुरा चित्त […]
लेख : मार्क्सवाद र धर्म-विष्णु प्रभात
Posted on May 27, 2020 | by Admin
नेपालमा अझै पनि केही मानिसहरूले के प्रचार गर्दैछन् भने–“कम्युनिस्टहरूको हातमा राज्यसत्ता गयो भने सबै धर्म र धार्मिक स्थलहरू नष्ट हुनेछन्, मानिसहरूले आफ्ना नीजि विचारको रूपमा पनि कुनै विश्वास राख्न पाउने […]
पत्र लेख : चर्चा : यौन विश्लेषणका-कलानिधी दाहाल
Posted on May 27, 2020 | by Admin
परिचित मित्र गोर्खे साइँलो !न्यानो अभिवादन । फोन आयो रे – त्यो पनि दुइ, तीन पटक । फोन गरियो रे – त्यो पनि दुइ-तीन पटक। लगत्तै एउटा खामबन्दी पोको आयो […]
लेख : आवरण-शिवोम् तीर्थ
Posted on May 27, 2020 | by Admin
आज बाल्यकालका स्मृतिहरु ताजा भएर उठे । लाहौरका गल्लीहरु रंगीविरंगी भएर आँखाका अगाडी नाच्न लागे । थाह छैन मन पनि कहिले कहिलेका चित्रहरु आफूमा समेटेर बसेको छ । कहिल्यै यसलाई […]
लेख: स्वच्छन्दतावाद(Romanticism)
Posted on May 27, 2020 | by Admin
स्वच्छन्दतावाद (Romanticism), अन्य नाम: (रोमान्टिक धारा, रोमान्टिकवाद, रोमान्टिक मान्यता, छायावाद) अठारौं शताब्दीतिर विकसित कलात्मक, साहित्यिक, र बौद्धिक आन्दोलन मानिन्छ । परिचय Romance शब्दको प्रयोग प्राचीन समयदेखि नै विभिन्न अर्थमा गर्दै […]
लेख : लोप हुँदैछन् थारु लोककथा-लक्की चौधरी
Posted on May 27, 2020 | by Admin
अलिखितरुपमा कण्ठकै आधारमा भनिने कथाहरु नै लोककथा हुन् । थारुमा यसलाई ‘बटकुही’ भनिन्छ । यसमा सृजनात्मकता हुन्छ । श्रृङ्गारिकता हुन्छ । लयात्मकता र सुमधुररस समिश्रण हुन्छ । लोककथाहरु ग्रामीण परिवेशमा […]
लेख : केही सांस्कृतिक चिनारी-डा खगेन शर्मा
Posted on May 19, 2020 | by Admin
सबै जातिको संस्कृति तथा जातीय पहिचानका आधार संस्कार, भाषा, पोसाक, वाद्ययन्त्र, हात-हतियार ,भाँडाकुँडा, गीत-नृत्य आदि सबै थोक पर्छन्। यहाँ केही विषयको परिचय दिइँदै छ। 1.1 भेष-भूषा दौरा: चारतिर तुना बाँधेर पु्रूषले शरीरको माथिल्लो […]
लेख : पहिचान, भाषा र मधेस-कृष्ण धरावासी
Posted on May 19, 2020 | by Admin
अमेरिका पुगेपछि मैले मातृभाषाको महत्त्व पहिलोपल्ट अनुभव गरेँ । नेपालमा जनजाति, आदिवासी र मधेसीहरूले मातृभाषाबारे सधैँ गर्ने बहसको घनत्व महसुस गरेँ । जब मैले त्यहाँ जानेको भाषामा आफ्ना कुरा चित्त […]
गान्धीवाद : भ्रम र वास्तविकता-राजकिशोर रजक
Posted on April 14, 2020 | by admin
नेपालमा महात्मा गान्धीको विषयमा अध्ययन, अनुसन्धान प्रशस्तै भएको छ । तर, आधुनिक भारतको निर्मातामध्ये एक अम्बेडकरको विषयमा कतै पनि चर्चा भएको सुनिँदैन । अम्बेडकर नपढी गान्धीवादलाई सम्पूर्णतामा बुझ्न सकिँदैन । गान्धीवाद के हो ? […]
हिउँदको एक दिन-सुन्दर कुरूप
Posted on April 14, 2020 | by admin
हिउँदको एक दिन हिउँदयामको बुढो घाम दिनभर अल्झी बस्छ, घरमुन्तिरको बाँसझ्याङमा । बेफुर्सदिलो किसानका औँलाहरूमा झुन्डिएर दिन घरी वल्लो खेत घरी पल्लो खेत ओहोरदोहोर गरिरहन्छ । गाउँभरि प्रायः सबैले मंसिरे धान थन्(क्याउने […]
वैद्यनाथ उपाध्याय – कर्ण विरहको कविता चर्किएको भुँइ
Posted on March 25, 2020 | by admin
वैद्यनाथ उपाध्याय – कर्ण विरहको कविता चर्किएको भुँइ कर्ण विरह एकजाना अति प्रवल सम्भावना बोकेका कवि हुन। अहिले उनि 2019 सनको साहित्य अकादेमीको युवा पुरस्कार का निम्ती चर्चामा छन। उनको […]
विमल भौकाजी – साहित्यमा नयाँ आन्दोलनको खाँचो
Posted on March 25, 2020 | by admin
विमल भौकाजी – साहित्यमा नयाँ आन्दोलनको खाँचो आन्दोलन केवल राजनैतिक क्षेत्रमा मात्र हुँदैन सामाजिक क्षेत्रमा पनि हुने गर्छ धार्मिक वा साँस्कृतिक क्षेत्रमा पनि हुने गर्छ । र यस्ता आन्दोलनहरु जुन […]
डा. गोविन्दराज भट्टराई – बेलायतमा उत्तरआधुनिक विमर्श
Posted on March 25, 2020 | by admin
डा. गोविन्दराज भट्टराई – बेलायतमा उत्तरआधुनिक विमर्श(Source: कान्तिपुर) मलाई घेरै लामो सपनाको भूमि टेक्ने अवसर प्राप्त भयो । इतिहास र भूगोलका पृष्ठमा अनेकपल्ट यस भूमिको नाम उच्चारण गर्यौं, डोभर बिचदेखि […]
मास्कोमा ‘हिमालयको सम्पदा’
Posted on September 9, 2017 | by admin
कलाप्रदर्शनीको समुद्घाटनकृष्णप्रकाश श्रेष्ठ मास्को, ७ सेप्टेम्बर २०१७ (वृहस्पतिवार) । मास्कोको केन्द्रमा अवस्थित प्राच्य कला संग्रहालयमा हिमालय क्षेत्रका देशहरू (नेपाल, भुटान, भारतका सांस्कृतिक कलाकृतिहरूको प्रदर्शनीको समुद्घाटन सुसम्पन्न भयो । त्यसमा रूसका […]
युरोप भ्रमणका क्रममा थाहा पाएको
Posted on March 7, 2014 | by डिल्ली आचार्य
१. सिङ्गो भूभाग युरोपमा पर्ने बेलायत आफूलाई युरोप भन्नुभन्दा एक्लो ग्रह भन्दो रहेछ । २. ४ प्रतिशत मात्र भूभाग युरोपमा पर्ने टर्की (तुर्की) आफूलाई युरोप भन्दो रहेछ । ३. कमनवेल्थ […]
हजारा जाति र नेपालका किराँत एउटै थिए
Posted on December 1, 2013 | by admin
काठमाडौ, मंसिर १६ – १) काबुलको लोककथामा त्यहाँको हजारा जाति र नेपालका किराँत एउटै थिए – सुरुमा पर्सियाबाट आउँदा । तर, हजारा जातिको नेता लालेहाङ नेपालमा पुगेर गोरखा बन्यो । […]