नयाँ मुलुक घुम्न जाँदा

अचम्म भयो । उन्मादी उत्तेजनाको चुचुरोमा चढेर हाम्रो बसतिर हान्निएको अस्त्रधारी झुन्ड उत्निखेरै स्थिर र शान्त भयो । बस रोकिएन, त्यो क्रीडाको किञ्चित परवाह नगरी आपmनै मुसे चालमा अगाडि गुडिरह्यो । यताउति सोधपुछ गर्दा पछि थाहा भयो, त्यो पछिल्लो छिमलमा राजाबाट चाकरीको बकस पाएर भर्ती भएका टीके सहायकमन्त्री यज्ञबहादुर बुढाथोकीको घर रहेछ । र, शाही नाट्यशालाका नाट्यकर्मी ती अभागी जवानहरू मन्त्री नामधारी यी छायाँ-मालिकको घर नामक पवित्र सम्पत्तिको रक्षा गर्न खटिएका पहिचानविहीन राजसी सेवकहरू रहेछन् ।

मलाई अचम्म लाग्यो, बसमाथि आक्रमण गरिहाल्ने मुद्रा धारण गरेका फौजी भाइहरूको यो तुफानी ग्वाग्र्वार्तीको अर्थ के होला ? गम खाएर मैले आपmनै ढङ्गले अर्थ लगाएँ, यो पनि नागरिकहरूका कोमल संवेदनामा आतङ्कको उही विषाक्त झीरले रोपेर तिनलाई जड तुल्याउने एउटा सैन्यवादी सनातन चेष्टा नै हो । चेष्टा तुरियो र अब भने हाम्रो टोली सबै संशय, सबै भय र सबै व्यवधानहरूलाई पछाडि छाडेर बाइरोडको बाटोमा धूलो उडाउँदै नयाँ मुलुकको सीमान्त क्षेत्रमा लुसुक्क भित्रियो ।

घोराहीदेखि त्यस्तै छ किलोमिटर पर दुईखोले भन्ने खोँचमा पुगेर थकित बस विश्राम गर्न अडियो । बसका गुरुजी कृष्ण केसीले बसका आपmना चेलाचपेटाहरूलाई भात खान हाफछुट्टी दिए । अनि, बिहानीपखको न्यानो घामको जीवनदायी रापबाट अपार आनन्द लिँदै हाम्रो टोलीले ६० रुपियाँ छाकका दरले रैथाने कुखुराको मासु र धानको स्वादिष्ट भात पेटभरि डम्पmयायो ।

रुखोसुखो वा मीठोमसिनोले गोजेरो जब टन्न भरिन्छ, विनोदप्रेमी शिव गाउँलेको अनुहार त्यसैत्यसै उज्यालिएर आउँछ । उनको जिब्रो पनि ठाडो हुन्छ । अनि, उनी टोलीको दिल बहलाउने कथा-किस्साको पन्तुरो फुकाउन थाल्छन् । यहाँ पनि फुकाए । कथामा कुनै रामबहादुर क्षेत्रीको प्रसङ्ग आयो । यी क्षेत्री हेटौँडा जिल्लाको पालुङ निवासी रहेछन् । महावाणीको रचना गर्नु यिनको गहिरो चाखको विषय रहेछ । पालुङ भेगका घरका भित्ताहरूमा लेखिएको यिनको महावाणीले भन्दोरहेछ, “भगवान् दाहिना भए कसैका बाउको केही लाग्दैन ।”

अर्थहीन महावाणीहरूको पीडादायी भारले निकैअघिदेखि आक्रान्त भएको अभागी मुलुक हो हाम्रो नेपाल । तर, अर्थ र राजनीति एवम् समाज र संस्कृति सबै नै भगवान्-भरोसामा चल्दै आएको यो आदिम मुलुकमा यी क्षेत्री कान्छाको महावाणीले भने हामीलाई भरपूर मनोरञ्जन दियो । र, यो महावाणी हाम्रालागि विकट बाटो काट्ने एउटा निःशुल्क सहारा पनि बन्यो ।

बस अलिबेर तेर्सो-तेर्सो गएर उकालो-उकालो मोडियो । म आँखाअगाडि पाखामा हेर्छु, सडक भन्नुजस्तो सडक नै त्यहाँ छैन । ठाडै उँभोतिर उठेको सडकको चौडाइ मुखियाको लगौँटीभन्दा सेख्खै मात्र ठूलो छ । सडकभरि कतै सहस्र खाल्डाहरू छन् र कतै ढुङ्गाहरूको ढाँड छ । जब मोड आउँछ, अत्यास मान्दै होस गुम भएको बसको इन्जिन डरले हठात् मूच्र्छा पर्छ । अनि, इन्जिनलाई स्टार्ट गर्न धुरिएर बसलाई पछिल्तिर बेस्मारी धकेल्नुपर्छ । बसको खलाँसी, १४-१५ वर्षको दूधेबालक भरतु घर्ती मगर, दुई-चार मिनेटको अन्तरालमा चलिरहेको बसबाट फुत्रुक्क तल र्झछ र कुद्दै गएर निहुरिएर पछाडिका चक्का हेर्छ । अनि, चक्कातिरको कुनै पुर्जा धसियो भनेर ऊ गुरुजीछेउ जोखिमयुक्त रिपोर्ट गर्छ । आपmनो पालो गुरुजी चाइने क्लचले गति छाड्दै गएको अनिष्ट सूचना हामी यात्रुगणलाई सम्प्रेषण गर्छन् ।

अत्यासले हेर्छु, मैझैँँ हाम्रो टोलीका छ भाइ यात्रुहरूका फुस्रा अनुहारमा अघि नै मृत्युको ताण्डवले रजगज राज गरिसकेको छ । तर, रैथाने भेगका यात्रुहरू भने निश्चिन्त छन् र निर्विकार छन् तिनका अनुहारहरू । लाग्यो, अपेक्षाकृत सुविधा र सुरक्षाबीच बाँचेका हामी काठमाडौँवासीहरूको जीवन र मृत्युको बीचमा एउटा लछुमनरेखा हुँदो रहेछ । तर, अभाव र सङ्कटले गाँजेको विशाल ग्रामीण भेगको विकट भूगोलमा भने त्यो रेखा छैन । त्यहाँ त जीवन र मृत्युमाझ पmयुजन अर्थात् अन्तरघुलन भएको छ । त्यताका मानिसहरू मृत्युसँग मौन सम्झौता गरेर मृत्युसँग जुधिरहेका छन् । हामी यताकाहरू मृत्युको डरले जीवनको मैदानबाट आपmनै मनको अँध्यारो गुफातिर हर्दम भागिरहेका रहेछौँ ।

कबाडी बस उँधो खन्मरिउँ कि उँभो उक्लुँ गर्दै र डोलायमान हुँदै सुस्त गतिमा घसि्रँदो छ । आपतकालमा डुब्दो मानिसले परालको त्यान्द्रो समातेझैँँ गरी हामी रामबहादुर क्षेत्रीको दर्शनको झिनो तन्तु समात्छौँ, भगवान् दाहिना भए कसैका बाउको केही लाग्दैन ! बसमा क्षेत्री बन्धुको बिछट्टको दर्शनमा घोलिएर खहरेदार हाँसोको रसमय पर्रा छुट्छ ।

मेराअगाडि दायाँतिरको सिटमा भास्वर ओझा गजधम्म बसेका छन् । बस डिलमुनि हाम्फाल्न खोज्दा टोलीका अरू मित्रहरू आतेसको भावमा जुरुक्क उठ्छन् र कतै उपि|mएर ज्यान जोगाउने दाउमा सतर्क मुद्रा धारण गर्छन् । तर, भास्वरबाबु अचल छन्, ती मौन छन् । यी युवा सके सोच्दा हुन्, मेरो जीउ सङ्कटकालमा झ्यालबाट छिर्ने ढाँचाको छैन । हतारमा यसलाई बोकेर कतै सुरक्षित थलोतिर पुर्‍याउन पनि गाह्रोगाह्रै छ । त्यसैले उनी रामबहादुरजीको दर्शनको डोरी समातेर शून्यमा तुन्द्रुङ्ग झुन्डिन विवश छन् ।

“भास्वरजी, बेचैन मन ठीकै त छ ?”

“ठीक छ, दाइ । रामबहादुर क्षेत्रीको जय होस् !”

हामी जहाँ छौँ, यो सीमान्त क्षेत्रको केवल नामधारी सडक हो । थाहा छ, सीमान्त क्षेत्र जहाँ पनि र जहिले पनि दुवै पक्षबाट यसैगरी उपेक्षित हुन्छ । नजिकै घोराहीमा आपmनै काँडेतारको साँघुरो बारभित्र कैद भएको निरीह राज्य यो बाटो मरम्मत गर्न उदारतासाथ हात बढाउँदैन । हात बढाए विद्रोहीहरूलाई सातुसामल, लत्ताकपडा, निर्माण सामग्री र दबाइमूलो लैजान सजिलो पर्ला भनी उसलाई डर होला । अनि, आफूले हात बढाए आफूमाथि आगो खन्याउन हेलिकप्टरमा सवार भई काठमाडौँवासी राज्य आइलाग्ला कि भनी विद्रोहीहरूलाई डर होला । र नै, घटघटमा र कणकणमा मृत्यु ओछ्याइएको यो पहाडी सडक दोहोरो उपेक्षाको उपध्रो चेपुवामा परी निसासिएको छ ।

आधासरो मरिसकेका फुस्रा ओठ लिएर बल्लतल्ल होलेरी डाँडामा पुगियो । र, रामबहादुरजीको दर्शनमा सामयिक सुधार गर्दै भनियो, बस सहिसलामत, गुरुजी दक्ष र एकाग्र अनि खलाँसी भाइ चलाख भए कसैका बाउको केही लाग्दैन ।

मृत्युको अँध्यारो उपत्यका छिचोलेर होलेरी डाँडामा टेक्न पुग्दा मलाई जीवनको उज्यालो र निस्पिmक्री फाँटमा निस्केको दिव्य अनुभूति भयो । मनोहर पर्वतीय नगरी बनाउन मिल्ने चिटिक्क परेको भूवनोट, आँखै टिप्ने तीखो न तीखो चमक भएका पैयुँका बोटहरू, कोमल टुसा हालेर छिटछिटो बढिरहेको मनै रमाउने गहुँबाली र मलिन सुस्केरासाथ आफैँसँग केही साउती गरिरहेको सल्लेरीको हल्का हरियाली, होलेरी वरपरको मनमुग्धकारी प्रकृति देख्दा मलाई लाग्यो, प्रकृति सुन्दर छ र मृत्युका व्यापारीहरूसँग जुधेर जीवन जिउनुको अर्थ उदात्त छ ।

हतार-हतार चियाको चुस्की लिइरहँदा मलाई होलेरीको रहस्य र रोमाञ्चकता भरिएको निकट अतीतको झल्याँस्स याद आयो । त्यसबेला विद्रोहीहरूले होलेरी चौकीबाट लगभग पाँच दर्जन प्रहरीहरूलाई केही परको नुवागाउँ पुर्‍याएका थिए । तिनको उद्धार गर्न भनेर यताबाट शाही सेना खटियो । र, नुवागाउँमा १० वर्षजतिको संसदीय राजनीतिको रहस्यमय नाटकको अन्तिम दृश्यको कुरूप र विद्रूप पर्दा उठ्यो । वायुपङ्खी सूचनाका ढाडमा चढेर राजधानीमा तिलस्मी घटनाका शृङ्खलाहरू प्रवाहित भइरहे । नुवागाउँमा विद्रोहीहरूले माइकबाट बन्धुत्वको भाकामा शाही सेनालाई गोली नदाग्न र फर्केर आपmनो बाटो लाग्न आह्वान गरे । सेनाले सोहीअनुसारको मुलायम भाकामा प्रत्युत्तर जनायो । तिनका माझ शान्त र सौम्य प्रकृतिको पत्राचार भयो । र, के के न उपद्रो, विध्वंस र उत्पात होला भनी भयावह मुद्रामा लख काटिएको घटना चुरोटको पातलो धूवाँझैँँ फास्फुस्स हावामा विलीन भयो ।

घटनाको नाटकीय परिणतिले ठूलो स्वरमा कष्टकर र कटु सन्देश सञ्चार गर्‍यो, राजा संवैधानिक भए र शाही सेना नेपाली सेनामा ढलान भयो भनी उत्ताउलिएर गरिएको अथक प्रचार सरासर मिथ्या हो । शाही सेनामाथिको परम्परागत लगाम सिंहदरबारका जनप्रतिनिधिलाई सुम्पिन न राजा तयार छन्, न त दरबारको घरेलु सेवकको दासवत दर्जा त्याग्न शाही सेना नै तयार छ । सिंहदरबारका हुस्सु कर्ताहरूको भ्रमको रङ्गीन बेलुन कुहिरोले ढाकेको नुवागाउँको धूमिल आकाशमुनि प्याट्टै फुट्यो । आपmनो आदेशलाई जब शाही सेनाले ठाडै अवज्ञा गर्‍यो, वृद्ध प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइराला भ्रमको गाढा निन्द्राबाट झस्केर हठात् ब्युँझिए । अनि पराजय, अपमान र पश्चातापको हदै दुःखी मुद्रामा उनले पदबाट राजीनामा दिए । तर, आँखामा सत्तालिप्साको फुलो परेका सिंहदरबारका राजनीतिक खेलाडीहरूले नुवागाउँको नाटकको अन्तर्यमा त्यतिनैखेर ‘माघ १९’ को सत्तापलटको भ्रूण भने देख्न सकेनन् । सिकारी बिरालाले आपmनो तीखा दाँतले घरिघरि क्याप्पक्याप्प टोकेको तिनलाई चेत भएन, बिरालाले मनोरञ्जन लिँदै खेलाउनलाई एकछिन छाडिदिँदा भने तिनलाई मुक्तिबोध भयो । र, बिरालाका चरणमा अनुनय र विनय, चाप्लुसी र जदौ गर्दागर्दै निर्मम समयले लतारेर तिनलाई ‘माघ १९’ को कहालीलाग्दो पहरोमाथि पुर्‍यायो ।

मेरो मन होलेरीको उही कथाको वृत्तमा घुमिरहेछ, होलेरी डाँडाबाट अशक्त बस कर्कश आवाजमा कन्दै फेरि बाटो लाग्यो । बाटो अब तेर्सोतेर्सो छ । मृत्युको भय पछाडि नै छुटिसक्यो । जिज्ञासु नजरले घरका भित्तामा हेर्छु, त्यहाँ विद्रोहीको धेरै वर्षको कठोर निषेध र उपेक्षापूर्ण नाकाबन्दीपछि एमाले र जनमोर्चाको मलिन उपस्थितिको आभास हुन्छ । म भित्ताका ती नाराहरू १२ बुँदे सहमतिका सुखद सन्तानहरू हुन् भन्छु । हिजैसम्म त हो, सात दल र माओवादी नदीका दुई किनाराजस्ता थिए । आज निरङ्कुशतन्त्रको जनपिराहा पहाड एक्लै पन्छाउन नसकेर आपसी हारगुहारको मुद्रामा होलेरी डाँडामा यिनको पुनर्मिलन भएको छ । जीवनमा दीर्घ प्रतीक्षापछिको मिलन सदैव सुखकर हुन्छ । नभन्दै यो पनि छ ।

जतिजति अगाडि गयो, विद्रोहीहरूले यात्रामा छाडिगएका आफ्ना पदचिन्हहरू नजिक-नजिक देखिँदै जान्छन् । होलेरीमा विद्रोहीको प्रहारमा परी धूलिसात् भएको प्रहरी अड्डाको भग्न खण्डहर आँखामा पर्‍यो । सोचेँ, त्यो खण्डहरभित्र मृत र जीवित प्रहरीहरूका सुस्केराहरूका कसैलाई कतै सुनाउन नपाएका करुण कथाहरूको कत्रो चाङ् लागेको होला !

दहवन हाम्रो अल्पविश्रामको अर्को थलो बन्यो, जहाँ विद्रोहीहरूको विशाल स्वागतद्वार गर्वोन्नत मुद्रामा खडा थियो । स्वागतद्वारको तुलमा ‘शाही फासीवाद र पुरानो शिक्षा प्रणालीविरुद्ध जुझारु आन्दोलन, जनवादी शिक्षा र गणतन्त्रको पक्षमा १६औँ रोल्पा जिल्ला सम्मेलन’ लेखिएको पढेँ । नारा केही समय पुरानो रहेछ । अचेल विद्रोहीहरूको त्यो बस्तीमा झर्रो गणतन्त्रको स्थान ‘लोकतान्त्रिक गणतन्त्र’ ले लिइसकेको छ ।

“राज्यको प्रभावक्षेत्र अब निखि्रएको बुझियो, कसो सुधीरजी ?”

“किन र दाइ ?”

“हेर्नुस् न, यी स्वागतद्वार र तुल यहाँ कति दिनदेखि सगौरव सुरक्षित छन् ।”

सुधीरले सकारसूचक भावमा मुन्टो हल्लाए, “त्यो त हो ।”

म देख्छु, सुवासको अनुहारमा पातलो बेचैनीजस्तो केही भाव उत्रिएको छ, त्यहाँ एक प्रकारको आतुरता छ । उनी हाम्रा टोली नेता त हुँदै हुन्, अझ त्यसमाथि उनी भेटौँला भनी बाचा गरेको ठाउँमा सम्पर्क-सूत्रलाई भेटेर हामीलाई भिसाको चाँजो मिलाइदिने जानिफकार अगुवा पनि हुन् । उनी चालकको पछाडि जान्छन् । र, कानमा केही साउती गर्छन् । चालक गुरुजी बुझकी काइदाले मुन्टो हल्लाउँछन् ।

जाँदाजाँदा तीन बजेतिर त्रिवेणी खोलीमा पुगियो । यात्राका खली सुवासको भनाइमा यो खोलीसम्मको सडक सिंहदरबारले बनाइदिएको रहेछ । होलेरी डाँडादेखि त्यहाँसम्म सडक जेनतेन कामचलाउ छ । विद्रोहीहरूले हल्का मरम्मत र डेन्टिङ-पेन्टिङ गरी सडकलाई त्यो स्वरूपमा राखेका रहेछन् । यो पनि सुवासकै रिपोर्टिङ् हो ।

म त्रिवेणी खोलावारि खोलाको नयाँ पुल हेरेर उभिएको छु । अहिले यी हरफहरू लेखिरहँदा मेरा कर्णपटमा एक जना कमरेडको सानो लेक्चरको प्रतिध्वनि गुन्जिरहेछ । ती आपmनै कुरामा आनन्दित हुँदै मलाई भनिरहेका छन्, “बुझ्नु भो, दाइ ? ‘जनयुद्ध’ मा ध्वंसको एक चक्र पूरा भयो । र, अब ध्वंसको खरानीमाथि निर्माणका मुना पलाउन थालेका छन् । एउटा मुनो यही पुल हो ।”

“हजुर !”

“इच्छा भए ऊ त्यहाँ माथि गएर हेर्नुस् । त्यहाँ हाम्रो नयाँ माछापोखरी छ । त्यो अर्को, अलि झरझराउँदो मुनो हो ।”

“त्यो पोखरीको प्रयोजन के हो ?”

“त्यो एउटा नमुना हो ।”

“केको नमुना ?”

“त्यो कल्पनाशीलताको नमुना हो । त्यो नवीन उद्यमको नमुना हो । उसो त त्यो पछि जनतामाझ जाग्दै जाने सहकारी भावनाको प्रेरक पनि हो ।”

कमरेड पुलकित मुद्रामा र उच्च स्वरमा धाराप्रवाह सुनाइरहेका छन् । म ध्यानले सुनिरहेको छु । ती भन्छन्, “सीमित परम्परागत इलमबाहेक मानिसहरूलाई केहीमा चाख छैन । बरु हात पसारेर खाऊँ, नभए बरु भोकै मरुँ तर म नयाँ-नौलो केही नगरुँ । यस्तो अल्छी र लम्पट भावना जताततै व्याप्त छ । यो सामन्तवादको प्रभाव हो । दिमाग नखियाउने, दसनङ्ग्री नचलाउने, प्रयोग-परीक्षण नगर्ने, जोखिम नउठाउने, मर्नुपरे बरु भोकै हिरिक्क मर्ने, यो झुरझुत्रो सामन्तवादबाट आएको रोग हो । यस्ता पोखरीहरूले यो रोगको उपचार गर्छन् ।”

“कसरी ?”

कमरेड खुलाउँछन्, “यो पोखरीले तिनलाई गरे हुने रहेछ भनेर सिकाउँछ । यसले आपmना आँगनछेउका साधन-स्रोतबाटै आपmनो भाग्यको ढोका खुल्ने अर्ती-शिक्षा पनि दिन्छ । अनि, पछिपछि यो सहकारिताको उपयोगी साधन बन्न पनि सक्छ । मिलीजुली काम गरौँ, बाँडीचुँडी खाऔँ !” आँखा उठाएर हेर्छु, व्याख्याकार कमरेड आफैँ दङ्ग छन् । र, म बुझ्छु, विद्रोहीहरूले यो माछापोखरीलाई आपmनो ठूलै पौरख ठानेका होलान् ।

लेक्चर तुरियो र मेरा आँखा मित्र मण्डलीतिर फर्किए । म के देख्छु, त्रिवेणीवारि नजानिँदो सन्सनीको वातावरण छ । चालक गुरुजी आपmनो आसनको झ्यालबाट मुन्टो बाहिर निकालेर पछाडिको पसलतिर हेरिरहेका छन् । सुवास कन्दै माथिको पसलतिर जाँदैछन् । यात्रुहरू, खलाँसी र रैथाने जनहरूमा विचित्रको कौतुकमय भाव तरङ्गित भएको छ । वातावरणको गन्ध सुँघेर मैले लख काटेँ, सके सम्पर्क-सूत्रसँग गाँसिने थलो यही होला । नभन्दै हो रहेछ ।

सुवासले बस चढ्दै आपmनो पछिपछि आउने नयाँ अनुहारसँग भने, “चिनारी गरिहाल्ने कि ?”

“हैन, पछि गरौँला,” नयाँ अनुहार तर्किए ।

विद्रोही जगत्का सम्पर्क-सूत्र मेरो सिटअगाडि बसेका छन् । उनी उच्चस्तरीय सादा पोसाकमा छन् । उनी सनक्क परेका सुकिला छन् । उनका पुष्ट गालामा मधुर आभा छ । आँखामा स्वस्थ कान्तिको केही कमी छैन । उनी मदेखि एक फिटको दूरीमा छन् । मेरा आँखा अहिले छेवैको उनको देहमा पछाडि टाँसिएका छन् । तर, हाम्रो चिनारी हुन भने बाँकी नै छ । शुभमुहूर्तको जस्तो यो केको पर्खाइ होला ? ताल देखेर म छक्क पर्छु । हामी विद्रोहीहरूको पकड भएको आकाशमुनि छौँ । त्यहाँ चिन्ने, सुन्ने र सुराकी गर्ने कोही छैन । अनि ?

मलाई आजको एमाले हुनुअघिको मालेको कार्यशैलीको याद आयो । उसबेला पनि कहिलेकाहीँ यसै गर्थे । माथिबाट जिम्मेवार कमरेड आउनु भा’छ भनेर बडो महत्त्वका साथ साउतीको भाकामा मलाई सुनाउँथे । अनि, लुखुरलुखुर हिँडाएर मलाई एक-दुई घण्टा पर कतै पुर्‍याउँथे । अनि, चिनारी गर्ने बेलामा आफूसँग बाटाभरि हिँडेर आएको कुनै एक जना चटके माथिको जिम्मेवार कमरेड हुन्थ्यो । अनि, इतिहासको अर्को कालखण्डमा अहिले ?

हामीलाई बास बस्न सडकको पल्लो टुङ्गो तीला गाउँमा पुग्नु थियो । तर, हाम्रो मधौरु बस ५ बजेतिर हलचलै गर्न नसक्ने गरी बीच बाटामै थला पर्‍यो । हामी ओल्र्यौं । सम्पर्क कमरेड हाम्रा अनुहारमा आँखा नपरून् भनेझैँँ गरी सडकछेउमा उभिएर एकटकले उँधोतिर हेर्नथाले । मलाई कसोकसो असहज र सकस अनुभव भयो । लाग्यो, यी सोच्दा हुन्, म भनेको जीवनको नयाँ क्षितिज उघार्ने विरलाकोटी वीर हुँ । जब म खुकुरीको धारमा टेकेर नयाँ इतिहासका डोब बनाउँदै थिए, यी विलासवीरहरू चैनले मासु-भात खाएर पुरानो सत्ताको राजधानी काठमाडौँमा ढ्याउढ्याउ डकार्दै थिए । तसर्थ, यिनलाई अलिबेर नकुराई म किन आपmनो अमूल्य चिनारी प्रदान गरूँ ?

मान्छे छाँटका रहेछन् । मनमनै कुरा खेलाएँ, के सरदर माओवादीको शैली यही नै हो ? थाहा छैन । के क्रान्तिकारी कहलिन यस्तो अस्वाभाविक र अशोभनीय अभिनय गर्नैपर्छ ? त्यो पनि थाहा छैन ।

हामीलाई भिसा दिने सम्पर्क कमरेडको चाल देखेर सुवास भाइ चकित, थकित र आजित भए । उनको खिन्न अनुहारमा लज्जाको भावना लहरायो । अनि, उनले अलि कडा स्वरमा भने, “कमरेड, अब त चिनारी गर्नैपर्‍यो । अति भो !”

सुन्दर मुखाकृति, तीखा आँखा, स्वस्थ शरीर र भव्य लबाइ भएका कमरेडले मिलाउनका लागि हामीलाई पालैपालो आपmनो हात दिए । हस्तमिलनका साथसाथै हामी सबैले आ-आपmना नाम खुलायौँ । तर, कमरेडको नाम भने अझै गोप्य छ !

भास्वरको पालो घ्याच्च हात मिलाएर ठोस स्वरमा ट्वाक्क सोधे, “अनि यहाँको शुभ नाम ?”

निधारमा सङ्कोचका रेखी उतारेर नयाँ नाम जुराएझैँँ गरी कमरेडले नाम कृपा गरे, “म विकास ।”

लामो र उच्चाटलाग्दो प्रतीक्षापछि नयाँ मुलुकका नयाँ मित्रको दुर्लभ नाम सुनेर हाम्रो लघु टोली हर्षले त्यसैत्यसै गद्गद् भयो ।

January 07, 2006

(स्रोत : Majheri.blogspot.com )